مقدمه
شاید بتوان گفت مسئله حملات سایبری به حزب دموکرات، داغ‌ترین اخبار حوزه هک و نفوذ در این چند هفته بود. این موضوع به حدی مهم بود که تحلیل‌گران سایبری و سیاسی، نظرات مختلفی را ابراز کردند. عده‌ای بر این باورند این حملات توسط روسیه انجام شده و به‌نوعی دخالت در آینده انتخابات آمریکا است. مقاله زیرمجموعه‌ای از مطالب دو اندیشکده شورای روابط خارجی و «CSMonitor» است که به بررسی مسئله یادشده پرداخته است.
حمله به حزب دموکرات؛ نقطه عطفی در مسائل بین‌الملل سایبری
انتخابات آمریکا، حساس‌ترین مسئله برای روسیه است. با روی کار آمدن کلینتون، تحریم‌های روسیه سر جای خود باقی خواهند ماند. حتی کرملین معتقد است، کلینتون از معترضان روسیه در سال‌های 2011 و 2012 حمایت کرده است. در نتیجه همین مسائل باعث شده است تا پوتین، به سمت رویکرد آفندی، حرکت کند. تهاجمی‌ترین اقدام کرملین شامل یک حمله سایبری به رقیب نیز است. حملات اختلاس سرویس توزیع‌شده علیه همسایگان این کشور یک درس را داد که اطلاعات آن‌ها می‌تواند شنود و منتشر شود.
سرویس امنیت فدرال روسیه، در حال سازگار کردن خود با سرعت رو به رشد اینترنت جهانی است. بعد از اعتراضات روسیه در سال‌های یادشده، این سرویس متوجه شد چاره‌ای جز مقابله با مسئله استفاده از اینترنت و تهدیدات آن ندارد. هرچند سرویس‌های امنیتی و اطلاعاتی دارای توانایی جنگ سایبری هستند، بسیاری از حملات سایبری از کانال‌های دیگری صورت می‌گیرد.
البته روسیه به‌خوبی متوجه این نکته است که قراردادها و توافق‌هایی که به‌صورت غیررسمی برای انجام حملات سایبری منعقد می‌کند، می‌تواند، در انکار کردن حملات توسط این کشور، بسیار کمک کند. همین امر، رفتار کرملین را غیرقابل‌پیش‌بینی می‌کند. در این راستا می‌توان به قرارداد وزارت ارتباطات روسیه با شرکت فناوری «Qrator» در این کشور در سال 2015 اشاره کرد.
برخی نویسندگان می‌گویند چنین راهبردی از سوی روسیه که در خفا، قانون‌گذاری می‌کند و به‌صورت چرخشی و ناگهانی با حریف روبه‌رو می‌شود، می‌تواند موجب شگفتی شرکای آن‌ها در صحنه بین‌المللی شود.
درحالی‌که کمیته ملی دموکرات در تلاش است تا هک اخیر به این کمیته را رسانه‌ای کند، اوضاع از دست پوتین خارج شده است. گروه‌ها و افراد در تلاش‌اند تا روی هکرهای روسیه، کار کنند.
حملات گذشته علیه کمیته‌ی ملی حزب دموکرات آمریکا و سرقت اسناد و ایمیل‌های این نهاد و گسترش این نوع جدید از جنگ اطلاعات، نگرانی‌های بسیاری را ایجاد نموده است.
این حملات نشانگر آن است که آمریکا هنوز به درک درستی از تهدیدات سایبری نرسیده است. انتشار ایمیل‌های درون‌سازمانی حزب دموکرات، ناکافی بودن اکتفا به گسترش و پیشرفت تجهیزات دفاع سایبری را به اثبات رساند؛ زیرا آمریکا باوجود پیشرفت قابل‌توجه در این حوزه، موفق به دفع حمله‌ی مذکور، نشد.
دولت‌ها پیش‌ازاین، این قبیل اهداف تبلیغاتی را در قالب جنگ رسانه‌ای دنبال می‌کردند. شبکه‌های تلویزیونی و نشریات وابسته به دولت‌ها، سعی داشتند مخاطبان بیشتری را جذب و تحت تأثیر قرار دهند؛ اما هک شدن کمیته‌ی ملی حزب دموکرات آمریکا، نقطه‌ی پایانی بر روش‌های تبلیغاتی و رسانه‌ای در ایجاد نتایج سیاسی دلخواه بود. حمله‌ی سایبری صورت گرفته، با همه‌ی نمونه‌های پیشین جنگ اطلاعاتی متفاوت بود؛ زیرا محتوایی تازه را در بهترین زمان و روش ممکن، به سرقت برد و انتشار داد.
تحلیل گران این حمله‌ی سایبری را نقطه‌ی شروعی برای گسترش این نوع خاص از حملات می‌دانند و شواهد از برتری این روش نسبت به راهکارهای قبلی خبر می‌دهد؛ زیرا هزینه‌ی کم و دقت بالای این حملات، به‌علاوه‌ی آسیب‌پذیری کشورها در مقابلشان، این نوع حمله را به بهترین سلاح در جنگ اطلاعات تبدیل کرده است. عده‌ای نیز بر این اعتقادند که روسیه با استفاده از اطلاعات سرقت شده، توان خود را در جنگ هیبریدی علیه غرب، بالا می‌برد.
تحقیقات، نقش روسیه در سازمان‌دهی این حملات را تائید کرده است؛ اما جدای از یافتن متهمان اصلی این حمله، تحلیل روش‌های پیش‌گیری از وقوع حملات مشابه و برجای ماندن خسارات بسیار، امری ضروری است.
انتشار ایمیل‌های حزب دموکرات در ویکی لیکس، محققان را از آسیب‌پذیری بالای سامانه‌های امنیت سایبری آمریکا آگاه کرد و آن‌ها را به بررسی بیشتر و طرح پیشنهاد‌های جدید در این عرصه وادار کرد.
در حال حاضر تقویت دفاع سایبری از سوی دولت و بخش خصوصی آمریکا در دستور کار قرار دارد. هرسال بودجه‌ی فراوانی به این امر اختصاص می‌یابد و پیشرفت‌های بسیاری در این عرصه حاصل می‌شود. محققان در پی یافتن دلیلی برای ناتوانی دفاع سایبری آمریکا _باوجود پیشرفت‌های یادشده_ در مقابل حملاتی ازاین‌دست هستند.
برای خروج از این بحران و دفع تهدید بالقوه، کارشناسان، ارتقای استانداردهای رفتاری دولت و شهروندان آمریکا در فضای سایبر را توصیه می‌کنند. بهره‌گیری از سرویس‌های ارتباطی امن‌تر، تقویت مرزهای سایبری کشور و توسعه‌ی تحقیقات درزمینه‌ی فناوری‌ها و روش‌های جدید حمله‌ی سایبری، می‌تواند دغدغه‌های پیش روی را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد.
در مقیاس جهانی نیز، ایجاد و تدوین چارچوب‌های قانونی مناسب، با الزام‌آوری بالا، از سوی مراجع قضایی بین‌الملل، تنها راهکار ممکن برای دفع این قبیل حملات به نظر می‌رسد.
نتیجه
برخی معتقدند آمریکا با طرح مسئله هک حزب دموکرات می‌خواهد اذهان عموم را از جاسوسی‌های آمریکا از سایر کشورها، منحرف کند. این حمله چه صورت گرفته باشد چه نگرفته باشد، می‌تواند تهدیدی بالقوه برای مسئله انتخابات الکترونیک باشد؛ موضوعی که در انتخابات 96 ایران باید به‌دقت مورد ملاحظه قرار گیرد. از سوی دیگر در همین زمان، پنتاگون نیز شروع به عملیاتی کردن گروه‌های سایبری خود کرده است تا به نحوی نوعی عملیات روانی راه‌اندازی کند؛ یعنی به روسیه بفهماند که در نبرد تسلیحاتی سایبری از این کشور، عقب نمانده است.
قبلاً نیز یادآور شده بودیم، هنوز اطلاعات دقیق و روشنی که بتواند به‌صورت مستند منبع این حملات را مشخص کند، از سوی هیچ سازمانی ارائه نشده است و ابهامات این فضا موجب شده است که حزب دموکرات به فکر استفاده ابزاری از این موضوع کند. رسانه‌های آمریکایی پیش‌تر نیز موضوع علاقه‌مندی روسیه در به قدرت رسیدن ترامپ را مطرح کرده بودند و این حمله بهانه‌ای بود تا حزب دموکرات‌ها در بازار فقدان اطلاعات روشن و مستند، بتواند حمله سایبری اخیر را به موضوع رقابت سیاسی پیوند بزنند.
• متون سیاستی منتشر شده در جهان پژوه، بیانگر دیدگاه نویسندگان بوده و لزوما نظر این موسسه نیست.
