مواضع و اظهارات جنجال برانگیز در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مسئله‌ای سابقه دار است، به هر حال این دست مواضع و اظهارات راهی برای جذب آراء گروه‌ها و جریان‌های سرخورده از نظام سیاسی است، اما ظاهرا مواضع و اظهارات دو هفته پیش دونالد ترامپ از خطوط قرمز این کشور گذشته است.
دو هفته قبل دونالد ترامپ از احتمال تقلب در انتخابات ریاست جمهوری آتی آمریکا خبر داد. خبرگزاری فرانسه (1395/05/15) با اشاره به سخنان دونالد ترامپ، مبنی بر «تقلب احتمالی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا» تصریح کرد این اظهارات موجب نگرانی ناظران سیاسی در این کشور شده است. این ناظران هشدار دادند وی ممکن است زمینه را برای مردود دانستن پیروزی هیلاری کلینتون و حتی ایجاد ناآرامی مدنی آماده کند.
وی پیش از آن نیز در جمع حامیانش در اوهایو گفت حتی خود انتخابات سراسری نیز دچار فساد سیاسی است. وی بار دیگر مدعی تقلب در انتخابات شد و در گفتگو با فاکس نیوز (1395/05/12) گفت: «روز هشتم نوامبر بهتر است همه مراقب باشیم زیرا قرار است در انتخابات تقلب شود و به نظرم جمهوریخواهان باید دقیقا اوضاع را زیر نظر داشته باشند وگرنه کار از دست ما گرفته می‌شود.»
صاحبنظران معتقدند ترامپ به این علت میلیون‌ها حامی پیدا کرده است که نظام سیاسی کنونی در امریکا را به باد حمله گرفته و فاسد خوانده است و این نشان دهنده شدت انباشتگی مطالبات عمومی، احساس سرخوردگی و ناکامی مردم و به اوج رسیدن ناکارآمدی نظام سیاسی آمریکا و بی اعتمادی مردم این کشور به آن است.
مایکل هینی، استادیار علوم سیاسی دانشگاه میشیگان به خبرگزاری فرانسه گفت اظهاراتی از این دست موجب تضعیف مشروعیت نظام سیاسی در آمریکا می‌شود. هینی در عین حال گفت اظهارات ترامپ بازتاب کاهش اعتماد به نظام پیچیده و حتی مخفیانه انتخاباتی در آمریکاست.
همزمان یک نظرسنجی مرکز پیو (pew) نیز نشان داد اعتماد عمومی به این سیستم کاهش یافته است. لورین مینایت، استاد دانشگاه راتگرز گفت آمریکا در واقع 50 سیستم انتخاباتی دارد و نه یک سیستم واحد.
همچنین دان تاکاجی، مدرس قوانین انتخابات در دانشگاه اوهایو گفت این نگرانی وجود دارد که اظهارات ترامپ، دعوت به خشونت باشد. وی افزود بازندگان انتخابات در تاریخ آمریکا عموما با این مساله مدارا کرده‌اند اما دونالد ترامپ نشان داده است در صورت بازنده‌شدن در انتخابات، به این سادگی کنار نخواهد آمد.
مواضع ساختار شکنانه ترامپ حتی نگرانی‌ها را در میان محافل سیاسی قدرتمند و ذینفع در آمریکا - حتی در میان اعضاء شاخص جمهوریخواه - بر انگیخت. اسوشیتدپرس (1395/05/15) از نگرانی برخی از چهره‌های شاخص حزب جمهوریخواه از تاثیر نامزدی ترامپ بر آینده حزب جمهوریخواه خبر داد.
فرانس24 (1395/05/15) نیز خبر داد: گاف ها و اشتباهات جدید دونالد ترامپ نامزد جمهوریخواهان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، شکاف را در میان حزب جمهوریخواهان عمیق تر کرده است.
ظاهرا بالا گرفتن این انتقادات موثر واقع شده و ترامپ را مجبور به تن دادن به انتظارات نظام سیاسی آمریکا و دست برداشتن از مواضع ساختار شکنانه خود کرده است. زیرا:
1- برخی گزارش‌ها حاکی از ابراز تاسف دونالد ترامپ از برخی اظهارنظرهای تند و شدیدش در جریان تبلیغات انتخاباتی خود است.
لس آنجلس تایمز دیروز نوشت: دونالد ترامپ در اقدامی خلاف رویه چند ماه گذشته اش، از برخی اظهارنظرهای تند و شدیدش در جریان تبلیغات انتخاباتی خود ابراز تاسف کرد.
روز پنج شنبه، دونالد ترامپ، نامزد جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، درباره برخی از رفتارهایش در رقابت های انتخاباتی، ابراز تاسف کرد و گفت که وی همیشه از «عبارت های درست» در سخنرانی ها و مصاحبه های تلویزیونی اش استفاده نکرده است. ترامپ در این سخنان به این موضوع که درباره کدام یک از اظهارنظرهایش متاسف است، اشاره ای نکرد.
اما پایگاه اینترنتی این روزنامه آمریکایی نتیجه گرفت: برای نامزدی که همیشه با افتخار از اظهارنظرهای تند و تیزش دفاع می کند، موضع گیری اخیرش، نوعی اذعان به اشتباهاتش بود.
2- برخی گزارش‌ها نیز از تغییر رئیس تیم تبلیغاتی ترامپ خبر می‌دهند. شبکه سی ان ان روز پنج شنبه گذشته از تغییرات گسترده در تیم تبلیغاتی نامزد حزب جمهوریخواه آمریکا در انتخابات ریاست جمهوری این کشور خبر داد.
البته شبکه تلویزیونی سی ان ان همزمان اعلام کرد ترامپ پس از بررسی نتایج نظرسنجی های چند هفته اخیر که از کاهش مایوس کننده محبوبیت وی حکایت می کنند، تغییراتی در تیم تبلیغاتی خود ایجاد کرده است. اما چنانچه گذشت بنا بر نظر بسیاری از صاحبنظران آنچه تا کنون سبب شده ترامپ با استقبال قابل توجه مردم آمریکا روبرو شود همین اظهارنظرهای جنجال برانگیز و شعار‌های انتخاباتی ساختار شکنانه وی بوده است. بنابراین به نظر می‌رسد هم نظر سنجی‌های اعلام شده ساختگی باشد و این تغییرات در تیم تبلیغاتی ترامپ تحت فشار جمهوریخواهان صورت گرفته باشد.
سی ان ان برای باور پذیر کردن ادعا خود حتی خبر داد: ترامپ یکی از منتقدان سرسخت نهادهای جمهوریخواه را به کمپین تبلیغاتی خود ملحق کرد. وی فردی به نام استیو بنون را که پیش از این سردبیر یک پایگاه اینترنتی افراطی و راستگرا به نام «برایت بار » بود به عنوان رئیس تیم تبلیغاتی خود در تبلیغات انتخاباتی ریاست جمهوری انتخاب کرد. رسانه های آمریکایی استیو بنون را جنگجوی خیابانی معرفی کرده اند.
این در حالی است که شبکه سی بی اس آمریکا دیروز کلیان کانوی Kellyanne Conway را مدیر جدید ستاد تبلیغاتی دونالد ترامپ نامزد حزب جمهوری خواه در انتخابات ریاست جمهوری آینده آمریکا خواند و به نقل از وی اعلام کرد سخنرانی‌های ترامپ از این پس خوشبینانه تر، باانضباط‌تر و مهیج تر خواهد بود.
3- شبکه تلویزیونی فاکس نیوز نیز دیروز از برگزاری اولین جلسه ارائه اطلاعات محرمانه دولت آمریکا به دونالد ترامپ خبر داد. ظاهرا این جلسه و جلسات بعدی برای مجبور کردن ترامپ به تن دادن به مطالبات نظام سیاسی آمریکا و مهار کردن رویه ساختار شکنانه وی برگزار می‌شود.
شایان ذکر است، پنج شنبه دو هفته قبل و پس از بالاگرفتن انتقادات از مواضع ساختار شکنانه ترامپ باراک اوباما گفت دونالد ترامپ مطابق قانون پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری درباره مسایل امنیت ملی این کشور توجیه خواهد شد. اما اوباما گفت: محتوای این نشست‌های توجیهی محرمانه خواهد ماند.
به گزارش خبرگزاری رویترز (1395/05/15) اوباما در کنفرانسی مطبوعاتی گفت: «اگر کسی نامزد انتخابات است، نامزد جمهوریخواهان برای ریاست جمهوری، باید توجیه امنیتی شود تا اگر برنده انتخابات شد از نظر آمادگی برای به دست گرفتن کار از همان نقطه اول شروع نکند.» وی همچنین افزود: «اگر می‌خواهند رئیس جمهور شوند باید مانند رئیس‌جمهور عمل کنند و این یعنی قادر باشند این توجیهات را دریافت کنند و آنها را این طرف و آن طرف پخش نکنند.»
به گزارش شبکه تلویزیونی فاکس نیوز، شب چهارشنبه اولین جلسه ارائه اطلاعات محرمانه دولت آمریکا به دونالد ترامپ نامزد جمهوری خواه انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد. بر اساس این گزارش یکی از موضوعاتی که در این جلسه مطرح و به ترامپ درباره آن اطلاع رسانی شد، نقش ایران در عراق بود.
همه شواهد حکایت از تغییر رویه اساسی ترامپ در رقابت‌های انتخاباتی آمریکا دارد. البته این بدان معنا نیست که وی اظهارات و مواضع جنجال برانگیز خود را کنار می‌گذارد اما احتمالا این مواضع دیگر ساختارشکنانه نخواهد بود.
پرسشی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا طرفداران وی به تغییر مواضع وی پی خواهند برد؟ و اگر پی بردند این تغییر مواضع چقدر می‌تواند نظر طرفداران وی را همچنان جلب کند؟
نباید فراموش کرد که این مواضع ساختار شکنانه نظر مردم آمریکا را جلب کرد و به همین دلیل هم جمهوری خواهان مجبور شدند از وی حمایت کنند.
مهمتر اینکه تصمیم سازان و تصمیم گیران آمریکا باید بدانند ظهور ترامپ به نوعی پرده برداری از مطالبات انباشته شده، احساس ناکامی و سرخوردگی، شکاف‌های سیاسی و ... در این کشور است که باید به صورت جدی برای آن چاره اندیشی شود و رام کردن «اسب سرکش» انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هم راه حل مسائل واقعی این کشور نیست.
----------------------------------
بررسی و تحلیل/ عبدالرضا خلیلی
