در پی تحولات اخیر در ترکیه و کودتای نافرجام 15 جولای این
کشور شاهد افزایش تنش ها در روابط ترکیه با متحدان قدیمی غربی خود به ویژه
آمریکا هستیم.
بسیاری از مقامات ترکیه، آمریکا و برخی متحدان قدیمی این
کشور را متهم به دست داشتن در کودتای نافرجام این کشور می کنند از جمله
رئیس جمهور، نخست وزیر و رئیس سابق ارتش ترکیه.
«رجب طیب اردوغان» رئیس
جمهور ترکیه روز گذشته در اظهاراتی تند متحدان غربی خود را به شدت مورد
انتقاد قرار داد و آنها را به ایستادن در کنار کودتاچیان و همچنین به حمایت
از تروریسم متهم کرد.
اظهارات تند رجب طیب اردوغان علیه آمریکا و
متحدان خود در ناتو در حالی صورت می گیرد که قرار است روز 9 جولای وی با
«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه دیدار کند.
تحولات اخیر و وعده
مقامات ترکیه مبنی بر تغییر در سیاست خارجی این کشور موجب شده است تا دیدار
وی با رئیس جمهور روسیه در کانون توجهات قرار گیرد و به دقت از سوی
واشنگتن و متحدان غربی اش از یک سو و مسکو از سوی دیگر رصد شود.
در پی
کودتای نافرجام ترکیه و حمایت های مالی و تسلیحاتی آمریکا از گروه های کرد
سوری که ترک ها آنها را شاخه ای از گروه تروریستی پ ک ک می دانند موجب شده
است تا احساسات ضد آمریکایی به شدت در این کشور بالا گیرد، امری که به نظر
می رسد روسیه تنها منتفع آن باشد.
با توجه به اهداف پنهان متحدان غربی و
غیرقابل اعتماد ترکیه که به دنبال تجزیه منطقه و خود ترکیه هستند، برخی بر
این باور هستند که ترک ها باید با فاصله گرفتن از آمریکا و متحدان اروپایی
خود سعی در نزدیک شدن به مسکو کنند. امری که موجب شده است تا دیدار آتی
رهبران روسیه و ترکیه با دقت از سوی محافل غربی زیر نظر باشد.
دیدار
اردوغان با پوتین بعد از آن صورت می گیرد که ترکیه در عقب نشینی آشکار نسبت
به ساقط کردن جنگده روسیه، از مسکو عذرخواهی کرده و مقدمات عادی سازی
روابط دو کشور بعد از ماه ها تنش را فراهم کرد.
تحولات اخیر در ترکیه و
منطقه همگی می توانند موجب قوت گرفتن این دیدگاه شوند که ساقط شدن جنگنده
روسیه توسط ترکیه، برنامه ای از پیش طراحی شده توسط آمریکا و کشورهای عضو
ناتو بوده است تا از این طریق بتوانند با ایجاد تنش در روابط مسکو و
آنکارا تا حدودی از تحرکات این کشور علیه کردهای سوری ممانعت کنند.
در
پی آن حادثه و از بیم اقدامات تلافی جویانه روسیه شاهد توقف حملات جنگنده
های ترکیه علیه مواضع کردهای سوری بودیم امری که موجب شد تا گروه های کرد
سوری که به دنبال ایجاد حکومت فدرال در شمال سوریه هستند با حمایت های
بیشتر آمریکا و دیگر متحدان غربی آن از خط قرمزهای ترکیه عبور کنند و به
غرب رودخانه فرات عبور کنند.
به نظر می رسد پی بردن دولت ترکیه به
اشتباهات خود و به ماهیت غیر قابل اعتماد آمریکا و دیگر متحدان غربی اش
موجب شد تا دولت ترکیه در تلاش برآید تا روابط خود با مسکو و دیگر
همسایگانش از جمله دولت سوریه و عراق را ترمیم کند، امری که به اعتقاد
بسیاری از کارشناسان در تضاد با برنامه ها و اهداف غرب در منطقه بود و به
مذاق آمریکایی ها خوش نیامد و موجب شد تا آمریکایی ها کودتایی را تدراک
ببینند تا از نزدیکی آنکارا به مسکو و دیگر همسایگانش جلوگیری کنند.
حال
با توجه به تنش های اخیر در روابط آنکارا و واشنگتن و احتمالات دست داشتن
امریکایی ها در کودتای این کشور باید منتظر ماند و دید که آیا اردوغان در
دیدار آتی خود با همتای روس خود، قدمی برای فاصله گرفتن از غرب و آمریکا
بر خواهد داشت یا خیر و به این اعتماد دیرینه ترک ها به واشنگتن و غرب
پایان خواهد داد ؟ امری که در صورت وقوع می تواند موجبات گسترش همکاری های
منطقه ای را فراهم آورد و باعث خنثی شدن بسیاری از توطئه های خارجی برای
کشورهای منطقه شود.