در هفته‌های گذشته و با مشخص‌تر شدن وضعیت رقابت‌های داخلی دو آوردگاه دموکرات و جمهوریخواه در آمریکا، نگاه کرملین نیز به این انتخابات و نامزدهای مطرح بیشتر شده است. در این میان، موضوع روسیه و تأثیر مواضع نامزدها نسبت به آن در انتخابات آمریکا، گزینه مطلوب روسیه از بین «کلینتون» و «ترامپ» و تاثیر انتخاب هر یک بر منافع روسیه از محورهای مهم مطالب طرح شده از سوی کارشناسان روابط بین‌الملل است. براین اساس اظهارات و مواضع پوتین رئیس جمهور روسیه درباره ترامپ نامزد حزب جمهوری خواه انتخابات ریاست جمهوری و نیز بالعکس اظهارات ترامپ درباره پوتین و موقعیت سیاسی روسیه در شرایط کنونی که حامل پیامهایی از جنس حمایت و تعریف از یکدیگر را دارد از سوی رسانه های بین الملل مورد توجه قرارگرفته است.
فارغ از همه انتقاداتی که در داخل و خارج از آمریکا از سخنان ترامپ شده است، روسیه ترامپ را تایید می‌کند. تبادل پیام‌های تحسین‌آمیز از سوی «پوتین» رئیس جمهوری روسیه و ترامپ حکایت از آن دارد که روسیه پیروزی ترامپ را در انتخابات هشتم نوامبر امسال در راستای منافع خود ارزیابی می‌کند. پوتین سال گذشته در اظهار نظری درباره ترامپ او را «بسیار باهوش» خطاب کرد و ترامپ هم در تلاش برای یافتن زبانی مشترک با پوتین از قابلیت خود برای بهبود روابط روسیه و آمریکا سخن رانده و تاکید کرده است دو کشور تهدیدات و منافع مشترکی دارند.
در پژوهش حاضر نگاهی داریم به اظهارات طرفین و نظرات کارشناسان و رسانه ها درباره منافع روسیه در قبال حمایت از دونالد ترامپ نامزد جمهوری خواه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا.
روسیه در شعار دونالد ترامپ چه اهدافی را درنظر دارد؟
همه چیز به تفکری که در پشت شعار انتخاباتی ترامپ است، بازمی‌گردد. « آمریکا را دوباره عالی کن» شعار انتخاباتی ترامپ است که به نظر می‌رسد درحال تبدیل شدن به یک گفتمان در جامعه آمریکاست.
اولویت دادن به آمریکا در شعارهای ترامپ به چند دلیل خوشایند روسیه است؛ این دلایل در واقع در زمره اهداف عملیاتی شعار ترامپ است که در سخنان وی نیز به آنها اشاره شده است:
1ـ اولویت اصلاح ساختارهای سیاسی و اقتصادی داخلی: ترامپ می‌خواهد آمریکا به خانه بازگردد و ضعف‌هایی را که باعث کاهش قدرت این کشور شده است، برطرف نماید. کاهش توان اقتصادی، زوال سیستم سیاسی و چالش در رفتار بین مردم و نخبگان، گسترش فساد و بیکاری و افزایش مهاجرت به این کشور از جمله مشکلاتی است که ترامپ وعده حل آنها را داده است. از نگاه روس‌ها درگیر شدن آمریکا با مشکلات داخلی خود، حضور این کشور را در عرصه بین‌المللی کاهش داده و به تبع آن موجب رهایی روسیه و باز شدن دست این کشور در تعیین معادلات جهانی خواهد شد.
2ـ مخالفت ترامپ با سهم آمریکا در ناتو : ترامپ می‌گوید ناتو برای آمریکا هزینه‌بردار است؛ زیرا آمریکا در مقایسه با دیگر اعضا که ناتو در دفاع از آنها تشکیل شده است، سهم بیشتری می‌پردازد. طبق گزارش ناتو، ایالات متحده در سالجاری 22 درصد هزینه‌های ناتو را پرداخت می‌کند. به اعتقاد ترامپ این آمار نشان می دهد که 27 عضو دیگر ناتو از آمریکا سواری مجانی می‌گیرند. این اظهارات در شرایطی‌که برنامه استقرار سپر دفاع موشکی آمریکا در شرق اروپا، حضور نظامی و برگزاری مانورهای مشترک این کشور با کشورهای شرق اروپا، نارضایتی روسیه را موجب شده است، می‌تواند روزنه‌ای از امید برای کاهش فشارهای آمریکا بر روسیه به شمار آید.
3ـ مخالفت ترامپ با تعهدات آمریکا در سازمان‌های اقتصادی بین‌المللی: ترامپ معتقد است نهادهای اقتصادی کنونی در دوران جنگ سرد و در تقابل با نظام اقتصادی کمونیسم ایجاد شده است؛ بنابراین اکنون که کمونیسم نابود شده است، این نهادها کارکرد سابق را برای آمریکا ندارند. این موضوع فارغ از تاثیرات اقتصادی بین‌المللی آن بیانگر کاهش تاکید بر ایدئولوژی در سیاست خارجی آمریکا به شمار می‌آید که نویدبخش کاهش فشار بر سیستم سیاسی روسیه در راستای اعمال دیگر ارزش‌های لیبرالیستی خواهد بود.
4ـ پذیرش نقش روسیه در حل بحران های بین‌المللی: سال گذشته هنگامی‌که حضور نظامی روسیه در سوریه مورد انتقاد بسیاری از سیاستمداران غربی و عربی قرار گرفت، ترامپ اقدام مسکو را توجیه کرد. او گسترش بحران در خاورمیانه و قدرت گرفتن گروه‌های تروریستی را حاصل سیاست خارجی غلط اوباما دانست و به روسیه حق داد برای جلوگیری از سرریز شدن تروریسم به داخل خاکش، علیه داعش اقدام نماید. او همچنین در راستای سیاست مسکو از حضور بشار اسد در قدرت در شرایط فعلی حمایت کرد. همچنین برخلاف دیگر سیاستمداران آمریکایی که از پوتین به عنوان فردی مستبد یاد می‌کنند، ترامپ بارها پوتین را مورد تجلیل قرار داده و در 20 سال گذشته نخستین نخبه آمریکایی است که از رهبر روسیه تمجید کرده است.
دونالد ترامپ فقط دریکی از اظهارات خود، سیاست مسکو را به نقد کشید و آن هم درباره ادوارد اسنودن جاسوس بود که معتقد است روسیه باید آن را به آمریکا تحویل می داد.
پیروزی ترامپ چه معنایی برای روسیه دارد؟
در حال حاضر، وضعیت جمهوری‌خواهان را می‌توان یک تراژدی خنده‌دار دانست؛ چرا که تمام بنایی که جمهوری‌خواهان با چهره‌های شاخصی نظیر جب بوش و تد کروز علیه فعالیت‌های دولت باراک اوباما ساخته بودند، با حضور چهره‌ای به نام دونالد ترامپ فروپاشید.
همه ابهاماتی که در جبهه جمهوری‌خواهان وجود دارد، چه تاثیری بر رابطه روسیه و آمریکا خواهد داشت؟ از یک منظر، این مسئله فواید متعددی دارد؛ زیرا حداقل در شرایط فعلی تمرکز شعارها بر مسئله دیگری غیر از خصومت دو کشور قرار گرفته است. شاید خنده‌دار به نظر برسد اما اینکه همسر اول ترامپ اهل چک بوده و همسر فعلی او اهل اسلوونی است، نشانه خوبی برای عدم تلاش به منظور تکرار جنگ سرد است که می‌تواند یک مزیت باشد.
ترامپ برای روسیه مزیت دارد. با توجه به عدم سابقه سیاسی ترامپ و اینکه جمهوری خواهان (که تقریبا از سال 2008 که اوباما سر کار آمده است،) عملا از صحنه سیاست کاخ سفید دور بودهاند، در حال حاضر هم کاندیدای آنها شخصی از سیاست دور است. یعنی در صورتی که او رئیس جمهور آمریکا شود، جمهوری خواهان بعد از هشت سال میخواهند به کاخ سفید برگردند و فردی را که در سیاست سابقه چندانی ندارد زمام کاخ سفید را در دست بگیرد. پس بهترین فرصت برای مانور دادن روسهاست تا به آنچه میخواهند برسند و احیانا وارد یک معامله جدید با طرف آمریکایی شوند و از این فرصت استفاده کنند. از این دید به نظر می آید که این موضوع مزیتی برای روسیه است تا در مجموع ترامپ برنده انتخابات 2016 شود.
به طور کلی
ترامپ برای روسیه رئیس جمهوری بهتر از بوش و اوباما خواهد بود. در دوران ریاست جمهوری
این دو، حضور آمریکا در نقاط مختلف جهان از جمله مناطق خارج نزدیک روسیه (قفقاز و
آسیای مرکزی) گسترش یافت، اما آنچه از شواهد بر می‌آید این است که ترامپ برخلاف
بوش و اوباما نوعی انزواطلبی را دنبال می‌کند و این سیاست را ادامه نخواهد داد.
*
این مطلب، صرفاً جهت اطلاعِ مخاطبان، نخبگان، اساتید، دانشجویان و نهایتاً
تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیرانِ عزیز جمهوری اسلامی بازنشر یافته و الزاماً
منعکس‌کننده‌ی مواضع و دیدگاه‌های این موسسه نیست.
