روزهای پرتنش سیاسی در عربستان

دست و پا زدن محمد بن سلمان وزیر دفاع و جانشین ولیعهد عربستان در سفر به آمریکا و فرانسه و دیدارهای فشرده و گسترده با دولتمردان و اعضای کنگره و مدیران شرکت های بزرگ اقتصادی و گفت وگو برای امضای قراردادهایی که میلیاردها دلار به جیب این شرکت ها سرازیر خواهد کرد را می توان آخرین دست و پازدن های حکام آل سعود برای خروج از این بحران ها و سروسامان دادن به اوضاع آشفته سیاسی عربستان دانست.
محمد بن سلمان که اکنون به صورت رسمی ٬شخص سوم مملکت پس از ملک سلمان (پدرش) و محمد بن نایف (ولیعهد ) به شمار می آید و سمت جانشین ولیعهدی را برعهده دارد، در مقام عمل و ایفای نقش سیاسی ٬از هردوی آنها سبقت گرفته و می توان گفت تصمیم گیرنده اصلی در عربستان است.
به عقیده کارشناسان سیاسی، بن سلمان برای تضمین آینده سیاسی خود به جلب حمایت و تایید بین المللی و منطقه ای نیاز دارد که سفر اخیرش به آمریکا و فرانسه و تلاش برای جلب حمایت کشورهای عربی منطقه را می توان از جمله این تضمین ها برشمرد.
محمد بن سلمان در میان کشورهای منطقه ٬از حمایت قطعی دولت امارات برخوردار است به طوری که به نوشته نشریه انگلیسی میدل ایست آی، محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی برای رسیدن محمد بن سلمان به تخت پادشاهی در عربستان سعودی پس از سلمان پادشاه بیمار این کشور، و کنار زدن محمد بن نایف (ولیعهد)٬ بیشترین حمایت را از وی داشته و دارد.

نقش معلمی ولیعهد امارات برای بن سلمان
نشریه میدل ایست به نقل از مقاله ای به قلم روری دوناجی خبرنگار خود که از سوی دستگاه های امنیتی امارات به جاسوسی متهم شده افزود: ولیعهد ابوظبی در طرح ویژه رسیدن محمد بن سلمان به سلطنت تا پایان سال جاری میلادی شدیدا از وی حمایت می کند و راهکارها و نصیحت هایی را نیز به وی ارائه کرده است و نقش معلمی را برای او ایفا می کند.
براساس این گزارش، بن زاید به محمد بن سلمان نصیحت کرده تا به آمریکایی ها و دولتمردان این کشور نزدیک شود تا از حمایت آنها برخوردار و بهترین گزینه در نظر آمریکایی ها به عنوان حاکم آینده عربستان باشد.
میدل ایست افزود: حذف سیطره وهابی ها از حکومت در عربستان یکی از دیگر راهبردهایی است که بن زاید به بن سلمان ارائه کرده است تا وی بتواند بیشتر مقبول آمریکایی ها باشد.
کارشناسان سیاسی معقتدند که بن سلمان تلاش زیادی را در کنار هزینه های میلیون ها دلاری و نیز از طریق کانال های دیپلماسی آغاز کرده است تا بتواند قبل از پایان سال جاری میلادی، تاییده واشنگتن را برای رسیدن به سلطنت کسب کند و سفر وی به آمریکا و فرانسه و دیدارهای فشرده و فراوان با مسئولان دولتی و نمایندگان کنگره و شرکت های بزرگ اقتصادی ٬از جمله این اقدامات است.
رقابت محمد بن سلمان 31 ساله که در سال 2015 از سوی پدرش به منصب جانشین ولیعهدی انتخاب شد با محمد بن نایف که مقام دوم کشور پس از سلمان بن عبدالعزیز محسوب می شود٬ از همان زمان انتصابش شروع شد.
وی بنا بر سیاست های دیکته شده، طرح اقتصادی 2030 را برای متنوع کردن منابع درآمدی و خروج از اتکا به درآمدهای نفتی و خروج از بحران کسری بودجه را ارائه کرد و اقداماتی ریشه ای را برای تغییر در نحوه حکومت و کاستن نقش دین در حکومت این کشور اجرایی کرده است که ازجمله می توان به انحلال تدریجی پلیس دینی ( کاستن نقش عملی هیات امر به معروف و نهی از منکر) و بازداشت برخی روحانی های اثرگذار و فعال در این کشور اشاره کرد که اعدام شیخ النمر رهبر شیعیان این کشور از جمله این اقدامات بشمار می آید.
یکی از طرح های احتمالی بن سلمان در آینده که به سفارش محمد بن زاید صورت خواهد گرفت٬ انحلال 'شورای علمای عالی رتبه عربستان' (هیات کبارالعلماء) و ممنوع کردن همه فعالیت های اسلامی فرقه وهابیت است که در صورت موفقیت، وی خواهد توانست حمایت واشنگتن را در مقابل محبوبیت بن نایف در میان دولتمردان آمریکایی کسب کند.
به گفته کارشناسان سیاسی اگر بن سلمان نتواند از نقش موسسات دینی (وهابیت) در حکومت بکاهد ٬کارش بسیار سخت خواهد بود.
شورای علمای بزرگ عربستان از سال 1972 به طور رسمی از سوی ملک فیصل تاسیس شد و فعالیت خود را برای سیطره و سیاست گذاری های کلان در این کشور آغاز کرد و مسئولیت صدور فتوا در تایید و مشروعیت بخشیدن به حاکمان جدید آل سعود را نیز برعهده داشته است.
نشریه انگلیسی میدل ایست آی، محمد بن سلمان را یکی از چهره های جوان و نوگرا در حکومت سعودی می داند که توانسته با تضعیف موسسات دینی، گامی شجاعانه برای استقرار حکومت در این کشور بردارد که گامی تاثیرگذار نیز خواهد بود.

رابطه با رژیم صهیونیستی دومین راهکار پیشنهادی بن زاید به بن سلمان
میدل ایست همچنین نوشت که محمد بن زاید، به بن سلمان نصیحت کرده که اگر می خواهد از حمایت واشنگتن برای رسیدن به حکومت برخوردار شود ٬باید روابط محکمی با اسرائیل برقرار کند.
برهمین اساس بود که سال گذشته٬ همکاری های فعال و بی سابقه ای بین ریاض و تل آویو به رغم نبود رابطه دیپلماتیک و رسمی بین دو کشور و برای مقابله با توافق هسته ای ایران با کشورهای 1+5 شکل گرفت.
انور عشقی که یک ژنرال بازنشسته عربستانی است٬ اخیرا با دوری گلد اسرائیلی به صورت علنی در باره برقراری رابطه بین دو کشور گفت وگو کرد و دیدارهای دیگری نیز بین مسئولان رژیم صهیونیستی و مقام های عربستانی صورت گرفته است چرا که برقراری روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی٬ همواره در سال های اخیر مورد توجه محمد بن زاید (ولیعهد امارات) بوده و همواره اخباری از وجود ارتباطات مخفیانه در سال های اخیر بین امارات و رژیم صهیونیستی منتشر شده است.
رسانه های منطقه بارها از برقراری پروازهای مخفیانه و سری بین امارات و تل آویو و روابط تجاری مهم امنیتی و کشاورزی میان آن ها ٬خبرهایی منتشر کرده اند.
در حالی که محمد بن نایف شخص دوم مملکت و وارث قانونی سلطنت در عربستان به شمار می آید ٬ با روی کار آمدن بن سلمان، بسیاری از مسئولان سعودی ٬محمد نایف 56 ساله و تجربه سال های متمادی کار سیاسی او را نادیده گرفته و سکوت اختیارکرده اند.
کارشناسان سیاسی حتی معتقدند که انتشار شایعه بیماری شدید بن نایف و وخیم بودن حال وی از سوی افسران اطلاعاتی آمریکا در زمان سفر محمد بن سلمان به این کشور هم بخشی از سناریوی زمینه سازی برای رسیدن محمد بن سلمان به حکومت بوده است و این در حالی است که بنا بر گفته فعالان سیاسی عربستانی، حال بن نایف خوب است و او در سلامتی کامل به سر می برد.
محمد بن نایف روابط خوبی با واشنگتن دارد و مورد اعتماد آنها است. او در نظر آمریکایی ها در سال های 2003 تا 2005 میلادی ٬خوب از عهده مهار گروه تروریستی القاعده و مبارزه با تروریسم برآمده است.
روزنامه واشنگتن پست نیز هفته گذشته در گزارشی نوشت: در شرایطی که انتصاب جانشین برای ملک سلمان 80 ساله که حال خوبی هم ندارد٬ بسیار ضروری و حیاتی به نظر می رسد، تلاش های گسترده ای در ریاض برای انتصاب محمد بن سلمان تا ماه دسامبر آینده به سمت پادشاهی آغاز شده است.
طرح اقتصادی بن سلمان برای فروش سرمایه های این کشور و نیز آوردن شرکت های چند ملیتی به عربستان با صرف میلیاردها دلار ٬برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی در عربستان و گشودن باب لیبرالیسم جدید صورت می گیرد که به حاکم جدید اجازه بیشتری خواهد داد تا بتواند از فرصت باقی مانده برای ربودن منصب پادشاهی از رقیب خود استفاده کند و قدرت و ابتکار عمل بیشتری را برای تکیه زدن بر تخت سلطنت داشته باشد.

http://www.middleeasteye.net/news/revealed-uae-backed-plan-young-saudi-prince-be-king-1655506265

* این مطلب، صرفاً جهت اطلاعِ مخاطبان، نخبگان، اساتید، دانشجویان و نهایتاً تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیرانِ عزیز جمهوری اسلامی بازنشر یافته و الزاماً منعکس‌کننده‌ی مواضع و دیدگاه‌های این موسسه نیست.