بحران پنج ساله سوریه در سال های اخیر مهم‌ترین حادثه منطقه خاورمیانه به شمار می‌رود، ماهیت متفاوت بحران سوریه با سایر بحران های منطقه در این مورد است که حجم مداخله دولت های خارجی بویژه غربی بر اهمیت و حساسیت آن افزوده است. در این شرایط تغییراتی در شیوه بازیگران بحران سوریه رخ داده که آمریکا را به اتخاذ راهبرد جدیدی در این بحران کشانده است.
آمریکا با توجه به تجارب جنگ در افغانستان و عراق تمایل ندارد مستقیما وارد اقدامات جدید نظامی در خارج از مرزهای خود شود. افکار عمومی آمریکا با توجه به خاطرات جنگ در افغانستان و عراق تمایلی به شرکت در عملیات نظامی در خارج از این کشور ندارند. دولت باراک اوباما سعی کرده است با شعارهای تغییر بر خلاف جرج بوش رضایت افکار عمومی را به دست بیاورد. از طرف دیگر ایران و روسیه دست بالاتر را در بحران سوریه دارند.
در شرایط فعلی راهبرد و رویکرد جدید آمریکا در سوریه بر این پایه قرار گرفته است که می خواهد نشان دهد اولویت اصلی آن در سوریه مقابله با داعش است. در فاز جدید آمریکا برای جنگ علیه داعش در سوریه به نیروهای سوریه دموکراتیک و گروه موسوم به ارتش جدید سوریه تکیه کرده است. ارتش جدید سوریه با هدف رقابت با نیروهای ارتش ملی دولت سوریه برای ورود به شهر الرقه پایتخت داعش تشکیل شده است.
بایستی اشاره کرد که ارتش و گروه های مسلح تروریستی متعددی در طول پنج سال گذشته در بحران سوریه ظهور پیدا کرده و ناپدیده شده اند. براساس گزارش ها؛ در سال 2012 بیش از1200 گروه مسلح در سوریه فعال بودند که از سوی طرف های آمریکایی، اروپایی و عربی حمایت می شدند.
اما از ارزیابی گزارش ها می توان دریافت در شرایط کنونی نقشه میدانی در سوریه متفاوت از گذشته شده است به طوریکه برخی از گروه های مسلح از میان رفته اند و مابقی در تشکیلات بزرگتر از جمله در داعش، جیش الاسلام، جبهه النصره، ارتش آزاد و احرار الشام ادغام شده اند.
با توجه به این موارد، گزارش ها در مورد رویکرد جدید امریکا در سوریه حاکی است؛ جدیدترین "ستاره در عرصه میدانی سوریه، ارتش جدید سوریه متشکل از عناصر سلفی و عربی که بیشترشان هم عضو ارتش آزاد سوریه هستند.
پیش از این هم امریکا درمبارزه با داعش بر ارتش دموکراتیک سوریه متشکل از کردهای سوری تکیه داشت و صدها نظامی هم به منطقه حسکه اعزام کرده بود.
تحلیل رسانه ها این است که فرماندهان نظامی آمریکایی نقش ها را میان این دو ارتش تقسیم کرده اند، چرا که آنها نمی خواهند، "ارتش سوریه دموکراتیک" وارد شهر الرقه شود تا حساسیت ساکنان عرب این منطقه علیه کردها تحریک شود . از این رو آمریکا این نیروی جدید را تشکیل داده است تا وظیفه جنگ در مناطق عرب نشین را بر عهده بگیرند.
از سویی در فاز جدید، مقامات آمریکایی برای جنگ علیه داعش در سوریه؛ بحث ائتلاف گرایی و همکاری با روسیه را مطرح کرده اند.
در ارتباط با رویکرد جدید آمریکا؛ سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه درباره انتشار خبرهایی مبنی بر تلاش واشنگتن برای ارائه پیشنهادی به مسکو جهت افزایش همکاری نظامی دو طرف در سوریه گفته است در صورتیکه طرح همکاری آمریکا ارایه شود آن را با دقت بررسی خواهند کرد، روس ها مدت زیادی است که در گفتگو با طرف آمریکایی خواهان چنین گام هایی هستند ولی آمریکایی ها به این درخواست روسیه به شکل مناسب پاسخ نداده اند.
گفته می شود باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا به روسیه همکاری جدیدی را در قضیه سوریه پیشنهاد کرده است که محتوای آن همکاری در زمینه مبارزه با تندروها در برابر پایان دادن به بمباران گروههای مسلح مورد حمایت آمریکا در سوریه از سوی نظام سیاسی سوریه است. البته به نظر نمی رسد چنین درخواستی ازسوی امریکا عملی شود چرا که نیروهایی که مورد حمایت امریکا هستند با النصره یا داعش همکاری دارند.
با این اوصاف به نظر می رسد تغییر شرایط سیاسی و میدانی سوریه و دیگر بازیگران منطقه ای و تغییر اولویت امریکا از براندازی نظام بشار اسد به نابودی گروه تروریستی داعش،
ورود روسیه به درگیری ها، عذرخواهی ترکیه از روسیه وتلاش برای بهبود روابط دو جانبه، پیروزی های میدانی محور مقاومت، تهدید مشترک از سوی گروههای تروریستی که با تنگ تر شدن حلقه محاصره اقدامات تروریستی خود را به خارج از سوریه گسترش داده اند و در نهایت شکست امریکا در تشکیل ارتشی از نیروهای میانه رو از مواردی است که امریکا را به اتخاذ راهبرد جدید در سوریه متمایل کرده است.
محتوای مصاحبه جو بایدن معاون رئیس جمهور امریکا با چارلی رز خبرنگار مشهور امریکایی نیز بیانگر ضرورت هایی است که عقب نشینی امریکا از پروژه براندازی بشار اسد را آشکار می کند.
جو بایدن دراین مصاحبه با تاکید بر اینکه نمی توان بشار اسد را از راه نظامی کنار زد اعتراف کرد نیروهایی که آموزش دادیم با گروه تروریستی النصره همکاری می کنند.
بایدن با اشاره به تجربه عراق خطاب به منتقدان اوباما افزود کسانی که راه حل نظامی را مطرح می کنند در نظر بگیرند آیا باید باز هم 100 هزار نیرو به آنجا (سوریه) اعزام کنیم؟
در چنین شرایطی به نظر می رسد امریکایی ها در راهبرد جدید خود مورد بحران سوریه دو هدف را دنبال می کنند که ممکن است در نهایت به تجزیه سوریه منجر شود هدف اول/ پشتیبانی از کردهای سوری برای ایجاد پایگاه نظامی در شمال سوریه.
هدف دوم/ تشکیل ارتشی از به اصطلاح میانه روها متشکل از سلفی ها و عناصر ارتش آزاد و احتمالا سپردن کنترل بخش هایی از سوریه به این ارتش(درخواست از روسیه برای بمباران نکردن نیروهای مسلح تحت حمایت امریکا در این راستا ارزیابی می شود).
اما با توجه به اینکه بیشتر نیروهای مسلح تحت حمایت امریکا به داعش یا به جبهه تروریستی النصره تمایل دارند
وتفکیک این گروهها از النصره در حلب غیرممکن است بعید است امریکا در تحقق هدف دوم موفق شود اما این موضوع به همکاری نکردن با روسیه منجر نخواهد شد چرا که بر اساس ادعای مقام های امریکایی نابودی گروه های تروریستی در سوریه در اولویت امریکاست و شرط امریکایی ها در چارچوب ساکت کردن متحدان منطقه ای اش تحلیل می شود.
